Тошкент, Ўзбекистон (UzDaily.uz) — Ўзбекистоннинг энг йирик давлат кончилик компанияси бўлган «Навоийский МКК» АЖ (НМКК) акцияларнинг дастлабки оммавий жойлаштирилиши (IPO)га тайёргарлик кўрмоқда. Бу жараён уни дунёдаги энг йирик тўртинчи очиқ савдога қўйилган олтин қазиб олувчи компанияга айлантириши мумкин. Бу ҳақда Bloomberg хабар берди.

Компания мамлакат ЯИМининг тахминан 6,5 фоизини таъминлайди ва Ўзбекистондаги энг йирик иш берувчилардан бири ҳисобланади. НМКК портфелида олтиндан ташқари уран, мис, кумуш, молибден, руҳ, вольфрам ва ноёб ер элементлари мавжуд. Компаниянинг асосий активи — Мурунтау кони, дунёдаги энг йирик очиқ усулда олтин қазиб олинадиган карьер бўлиб, у йилига тахминан 60 тонна олтин ишлаб чиқаради.

IPO давлат хусусийлаштириш дастури доирасида режалаштирилган бўлиб, ҳукумат компания акцияларининг 5 фоизигача бўлган қисмини сотишни кўзламоқда. Бу, қарз мажбуриятларини ҳисобга олган ҳолда, НГМКни тахминан 20 миллиард долларга баҳолаши мумкин.

Президентнинг жорий йил апрель ойидаги фармонига кўра, акциялар бир вақтнинг ўзида ҳам Ўзбекистон бозорида, ҳам хорижда жойлаштирилади.

IPO бўйича маслаҳатчилар сифатида Citigroup Inc., Morgan Stanley ва JPMorgan Chase & Co. жалб этилган, жойлаштириш бўйича маслаҳатчи сифатида эса Rothschild & Co. тайинланган.

IPO ўтказиш қарори олтин нархларининг ўсиши билан боғлиқ. Сўнгги уч йил ичида олтин қиймати деярли икки баравар ошди: жорий йил апрелида унцияси рекорд даражада — 3 500 долларга етди. Таҳлилчилар фикрича, олтинга юқори талаб сақланиб қолади, бу эса жойлаштириш жараёнини айни пайтда айниқса фойдалиликка айлантиради.

Лондон учун НМКК IPOси муҳим рағбат бўлиши мумкин, чунки британия бозори сўнгги қарийб 30 йил ичидаги энг ёмон ярим йиллик IPO кўрсаткичини қайд этди. Тарихан Лондон кончилик ва ривожланаётган бозорлар компаниялари учун оммабоп майдон ҳисобланади.

НМККнинг йиллик ҳисоботига кўра, ўтган йили компания тахминан 4 миллиард доллар миқдорида операцион фойда кўрсатган, 3,1 миллион унция олтин ишлаб чиқарган ва 7,4 миллиард доллар даромад олган. Буюк Британия ва Ўзбекистонда бир вақтда ўтказиладиган қўшма жойлаштириш молиявий жиҳатдан катта самара бериши, шу билан бирга, ҳукуматнинг хусусийлаштириш мақсадларига мос келиши кутилмоқда.

Шу тариқа, НМККнинг муваффақиятли IPOси Ўзбекистон молия бозори учун муҳим воқеага айланиши, халқаро инвестицияларни жалб қилиши ва мамлакатнинг кончилик соҳаси очиқлиги ҳамда инвестициявий жозибадорлигини ошириши мумкин.

Аввалроқ, 2024 йил октябрь ойида «Навоийский МКК» Лондонда сотувга қўйилган облигациялар чиқариш орқали 1 миллиард доллар жалб этган эди. 2025 йил май ойида эса компания халқаро облигациялар орқали яна 500 миллион доллар маблағ тўплади.