Сум мустахкамланишни давом эттирмокда

Тошкент, Ўзбекистон (UzDaily.uz) — 2025 йил 18 сентябр ҳолатига кўра, ўзбек сўми АҚШ долларига нисбатан мустаҳкамланишни давом эттирди. Америка валютаси 12 249 сўм даражасида мустаҳкамланди.

Бу сўмнинг бир ҳафта ичида 0,86 фоизга қимматлашганини англатади. Бир ҳафта ўсиш атиги 0,04 фоизни ташкил этган бўлса, ундан олдинги ҳафталарда 0,32 ва 0,40 фоиздан қайд этилган эди. Жорий мустаҳкамланиш тўлқини ноодатий тарзда ривожланмоқда: аввало у Россия рублининг кескин қадрсизланиши ҳисобига қўллаб-қувватланган бўлса, кейинчалик ички омиллар — энг аввало олтин экспортидан тушумларнинг ўсиши ҳисобига янада кучайди.

Ўзбекистон иқтисодиёти учун бу асосий драйверга айланди: мамлакат экспорт тушумларининг деярли учдан бир қисми қимматбаҳо металл ҳиссасига тўғри келади. Олтин қийматининг кўтарилиши валюта тушумини оширди ва доллар курсини сўнгги икки йилдаги энг паст кўрсаткичга туширди. Импортёрлар ва истеъмолчилар учун бундай “олтин” ралли фойдали, чунки импорт арзонлашади. Бироқ экспортчилар учун бу маълум хатарларни келтириб чиқаради: ортиқча мустаҳкам сўм маҳаллий маҳсулотнинг жаҳон бозорларидаги рақобатбардошлигини пасайтиради.

Олтиндан тушган қўшимча даромадларни захираларга йўналтириш мақсадга мувофиқ ҳисобланади, уларни жорий истеъмол учун ишлатиш эса тавсия этилмайди. Акс ҳолда, курсга тескари босим ва инфляциянинг тезлашиши хавфи сақланиб қолади. Сўмнинг узоқ муддатли барқарорлиги фақат тузилмавий ислоҳотлар, иқтисодиётни диверсификация қилиш ва ортиқча даромадларни бошқаришнинг шаффоф механизмларини яратиш орқали таъминланиши мумкин.

Кутилишича, доллар-сўм жуфтлиги яқин ҳафтада 12 100–12 600 сўм оралиғида сақланиб қолади.

Анна Бодрова, Alpari таҳлилчиси