Тошкент, Ўзбекистон (UzDaily.uz) — Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев China Daily нашрида «Ўзбекистон ва ШҲТ: глобал тинчлик ва фаровонлик йўлидаги ҳамкорлик» сарлавҳаси остида мақола эълон қилди. Унда Ўзбекистоннинг Хитой билан стратегик ҳамкорлиги ва мамлакатнинг Шанхай ҳамкорлик ташкилотидаги (ШҲТ) роли батафсил ёритилган.

«Бугунги кунда Ўзбекистон ва Хитой ҳамкорлиги амалий ва мувозанатли шериклик намунасига айланмоқда. Бу ҳамкорлик минтақа барқарор тараққиётига хизмат қилмоқда ҳамда ШҲТнинг ўзаро манфаатли кўп томонлама ҳамкорлик платформаси сифатидаги мавқеини мустаҳкамламоқда», — дея таъкидлади президент.

Ўзбек-хитой стратегик шериклиги

Мирзиёев таъкидлашича, Ўзбекистон ва Хитой муносабатлари жадал ривожланиб, сиёсий мулоқот, хавфсизлик, савдо-иқтисодий ҳамкорлик, маданий ва халқлараро алоқаларни қамраб олмоқда. 2024 йил январь ойидаги давлат ташрифи давомида муносабатлар «янги босқичдаги ҳар томонлама стратегик шериклик» даражасига кўтарилди.

Президент таъкидлашича: «Президент Си Цзинпиннинг шахсий эътибори ва тинимсиз саъй-ҳаракатлари барча келишувларимиз амалга оширилишини таъминлаб, кенг қамровли стратегик шерикликни мустаҳкамлашга хизмат қилаяпти».

2017 йилдан буён икки томонлама товар айланмаси уч баробар ўсиб, 14 миллиард долларга етди, яқин вақтларда эса 20 миллиард долларга етказиш режалаштирилган. Хитойнинг Ўзбекистон иқтисодиётига қўйган инвестициялари 24,6 миллиард долларни ташкил этмоқда. Унинг доирасида саноат ва юқори технологиялар соҳасида йирик лойиҳалар амалга оширилмоқда. Жумладан, 2024 йилда Марказий Осиёда биринчи электромобиль ишлаб чиқариш корхонаси BYD фаолият бошлади ҳамда Тошкентда логистика ва ахборот технологиялари мутахассисларини тайёрлашга қаратилган «Лубан устахонаси» очилди.

Маданий ҳамкорлик ҳам жадал ривожланмоқда: Тошкент ва Самарқанддаги Конфуций институтлари хитой тили ва маданиятини ўргатишга ёрдам бермоқда. 2025 йил июнь ойида жорий этилган визасиз режим халқлар ўртасидаги алоқаларни мустаҳкамламоқда, бизнес ва туристик алмашинувни рағбатлантирмоқда.

«Мамлакатларимизнинг терроризм, сепаратизм ва экстремизмга қарши ҳамкорлиги минтақа барқарорлигини мустаҳкамлашда муҳим омилдир», — деди Мирзиёев.

Ўзбекистоннинг ШҲТдаги роли

Президент таъкидлашича: ШҲТ глобал беқарорлик, геосиёсий рақобат ва иқлим муаммолари кучайган шароитда халқаро ҳамкорлик учун муҳим платформага айланмоқда. «Ташкилот турли сиёсий тузумлар, тарихий ва маданий анъаналарга эга давлатларни бирлаштириб, уйғун ҳамжиҳатлик ва ўзаро манфаатли ҳамкорлик ғоясининг ҳаётийлигини намоён этмоқда», — деди у.

Ўзбекистон ШҲТ доирасида транспорт ва логистика алоқадорлигини ривожлантириш, иқтисодиётни рақамлаштириш ва «яшил» ташаббусларни илгари сурмоқда. «Хитой — Қирғизистон — Ўзбекистон темир йўлини қуриш Хитой-Марказий Осиё-Ғарбий Осиё иқтисодий коридори тараққиётига янги туртки бериб, транспорт имкониятларини яхшилайди ва транзит салоҳиятини мустаҳкамлайди», — дея қайд этди президент.

Ўзбекистон хавфсизлик, ҳуқуқ-тартибот органлари ҳамкорлиги, киберҳужумлар ва наркотрафикка қарши кураш соҳасида ҳам ҳамкорликни кенгайтириш ташаббусини илгари сурмоқда. «Замонавий технологиялардан фойдаланиш, маълумот алмашиш ва хавфсизлик соҳасида мутахассислар тайёрлашга алоҳида эътибор қаратилмоқда», — деди Мирзиёев.

ШҲТ — барқарор тараққиёт воситаси

Президентнинг сўзларига кўра, ШҲТ иштирокчи давлатларнинг йирик бозорларига, хусусан Хитой ва Ҳиндистонга кириш имконини яратади. Шу билан бирга, транспорт инфратузилмасини ривожлантириш, инвестициявий жозибадорлик ва инновацион соҳаларда ҳамкорликка кўмаклашмоқда. «Бугунги кунда Ўзбекистонда ШҲТ давлатлари капитали иштирокидаги 7,500 дан ортиқ компания фаолият юритмоқда, бу мамлакатдаги барча хорижий корхоналарнинг ярмидан кўпини ташкил этади», — деди у.

Мирзиёев гуманитар ва маданий ҳамкорлик аҳамиятини таъкидлади: қўшма таълим дастурлари, академик алмашинувлар, маданий ва спорт тадбирлари ўзаро ишонч ва ҳурматни мустаҳкамлайди. Туризмга ҳам алоҳида эътибор қаратилмоқда: Ўзбекистон ва Хитой ўртасида йўловчи рейслар сонининг мунтазам ортиши туристик ва иқтисодий алоқаларни рағбатлантирмоқда.

Марказий Осиё ва ШҲТ кенгайиши

Президент таъкидлади: Ўзбекистоннинг асосий вазифаларидан бири — Марказий Осиёни ШҲТнинг марказига айлантиришдир. «Минтақа ШҲТ давлатларини Евроосиё ҳудудида табиий боғловчи ҳалқага айланди. Биз минтақавий интеграцияни, сув ресурслари, энергетика, рақамли ва “яшил” трансформация бўйича қўшма лойиҳаларни фаол тарғиб қилмоқдамиз», — деди у.

ШҲТ кенгайиши ҳам муҳим воқеа сифатида қайд этилди: 2016 йилда Ҳиндистон ва Покистон қўшилган бўлса, 2022 йил Самарқанд саммитида Эрон тўлақонли аъзо сифатида қабул қилинди, Беларусьни аъзо қилиш жараёни бошланди.

Хулоса

Президент таъкидлади: ШҲТ — бу мавжуд халқаро тузилмаларга қарши қўйилган блок эмас, балки замонавий дунё чақириқларига жавобдир. «Ташкилот ҳақиқий муқобил таклиф этмоқда — ўзаро ҳурмат, мулоқот ва ҳамжиҳат тараққиёт», — деди у.

«ШҲТ доирасидаги фаол ҳамкорлик орқали Ўзбекистон прагматизм, миллий хусусиятларга ҳурмат ва барқарор ривожланишга интилишга асосланган янги минтақавий ҳамкорлик стандартларини қўллаб-қувватламоқда», — дея қайд этди Мирзиёев.

Президент ишонч билдирдики, Тяньцзинда бўлиб ўтадиган ШҲТ саммити муваффақиятли ўтади ва барча давлатлар учун самарали натижалар олиб келади. «Маҳбуб Хитой халқига осойишта осмон, фаровонлик ва ривожланиш тилайман», — дея хулоса қилди Шавкат Мирзиёев.