Тошкент, Ўзбекистон (UzDaily.uz) — Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев 21 август куни адолат соҳасида юқори малакали мутахассислар тайёрлаш тизимини тубдан такомиллаштиришга қаратилган фармонни имзолади. Ҳужжатга кўра, Судьялар олий мактаби негизида Адолат академияси ташкил этилади.

Янги муассаса Судьялар олий кенгаши ҳузурида ҳуқуқий мақомга эга ихтисослаштирилган давлат ташкилоти сифатида фаолият юритади. Академияга раҳбарлик ректор зиммасига юкланади ва у мамлакат президенти томонидан тайинланади. Молиялаштириш давлат бюджети, ўқиш учун тўловлар, илмий грантлар ҳамда халқаро ҳамкорлик доирасида келиб тушадиган маблағлар ҳисобидан амалга оширилади. Ўқитувчилар ва ходимларни рағбатлантириш мақсадида алоҳида фонд ташкил этилади.

Академия судьяликка номзодларни тайёрлаш, амалдаги судьялар ва суд аппарати ходимларини малакасини ошириш билан шуғулланади. 2025 йил 1 октябридан судьялик лавозимларига даъвогарлар учун давлат гранти ҳисобидан олти ойлик қайта тайёрлаш курслари жорий этилади. Ўқув жараёни «назария-амалиёт-имитация» тамойили асосида қурилади ҳамда ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар, адвокатура ва эксперт муассасаларида амалиётни ўз ичига олади.

Академияда судьялар ва суд ходимлари учун мажбурий малака ошириш дастурлари жорий этилади. Беш йиллик тайинлов муддатига эга судьялар ҳар икки йилда, ўн йиллик тажрибага эга судьялар ҳар уч йилда, Олий суд судьялари ва суд раҳбарлари эса камида ҳар уч йилда бир марта ўқув курсларидан ўтадилар. Самарадорлиги паст бўлган судьялар эса навбатдан ташқари малака ошириш курсларига юборилади. Судья кадрлар захирасидан раҳбарлик лавозимларига даъвогарлар учун икки ойлик махсус курслар ташкил этилади ва уларни муваффақиятли якунлаш раҳбарликка тайинланиш учун мажбурий шарт этиб белгиланади.

Ўқув жараёни замонавий методлар асосида олиб борилади, жумладан «Виртуал суд» форматидаги машғулотлар ҳам ташкил этилади. Бу суд мажлисларини реал вақтда кузатиш ва судьялар ҳаракатларини таҳлил қилиш имконини беради. Номзодлар ва амалдаги судьялар замонавий ахборот технологиялари ва сунъий интеллект билан ишлаш кўникмаларини ўзлаштирадилар, бу эса суд жараёнларини оптималлаштириш ва самарадорлигини оширишга хизмат қилади.

Ўқув дастурлари касбий билимларни олий маънавий стандартлар ва коррупцияга қарши курашиш механизмлари билан уйғунлаштиради. Академия битирувчилари адолат ва масъулият тимсолига айланиши кўзда тутилмоқда.

Таълим фаолиятидан ташқари, Академия суд қонунчилигини такомиллаштиришга қаратилган илмий-тадқиқот ишларини ҳам олиб боради. Бу жараёнда Олий суднинг «Адолат» ахборот тизимидан фойдаланилади. Шунингдек, хорижий таълим ва илмий марказлар билан ҳамкорлик йўлга қўйилади, ўқитувчилар ва тингловчилар халқаро стажировкаларда иштирок этади, малака ошириш дастурларига жалб қилинади. Ташқи ишлар вазирлиги кўмагида хорижий экспертларнинг Ўзбекистонга кириб келиши соддалаштирилади.

Вазирлар Маҳкамаси 2025 йил охирига қадар Академия биноларини реконструкция қилиш, уларни замонавий технологиялар ва ўқув-методик база билан жиҳозлашни таъминлайди. 2026/2027 ўқув йилидан бошлаб мазкур муассасада «Суд фаолияти» номли янги бир йиллик магистрлик дастури бўйича ўқиш йўлга қўйилади.