Ўзбекистонда уй-жой сотиб олишда кэшбэк жорий этиш орқали “яширин иқтисодиёт”ни қисқартириш масаласи кўриб чиқилмоқда

Тошкент, Ўзбекистон (UzDaily.uz) — Ўзбекистонда уй-жой харид қилишда кэшбэк жорий этиш имконияти муҳокама қилинмоқда. Бу ҳақда 29 август куни Савдо-саноат палатаси томонидан қурилиш соҳаси вакиллари билан ўтказилган очиқ мулоқотда сўз борди.

CCП раиси Даврон Ваҳобов таъкидлаганидек, кўчмас мулкка оид келишувларнинг катта қисми қўшилган қиймат солиғисиз амалга оширилмоқда: битимларнинг фақат 10 фоизига яқин қисмида ҚҚС ҳисобланса, қолган 90 фоизи ундан ташқари расмийлаштирилади.

Шу муносабат билан у жисмоний шахслар учун солиқ кэшбэки механизмларини жорий этишни таклиф қилди. Бунинг учун харидор қурилишчи компаниядан ҳисобварақ-фактура талаб қилган ҳолда, битим суммасининг 4–5 фоизи миқдорида кэшбэк олиши мумкин.

Унинг фикрича, бундай чора фуқароларни битимларни расмийлаштиришга рағбатлантириши ва қурилиш соҳасидаги “яширин иқтисодиёт+” улушини камайтириши мумкин.

Айни пайтда соҳада мамлакат бўйича энг юқори “яширин иқтисодиёт” кўрсаткичларидан бири қайд этилган — тахминан 41 фоиз, бу 97 трлн сўмга баҳоланмоқда. Тўланмаган солиқлар ҳажми 1,2 трлн сўмни ташкил этган бўлса, аниқланган талон-тарож ҳолатлари 203 млрд сўмга етган. 2024 йилда эса соҳада меҳнат қилаётган ишчиларнинг ярмидан кўпи норасмий фаолият юритган: 322 минг киши норасмий, 294 минг киши эса расмий иш билан таъминланган.

Бундан аввал уй-жой харид қилишда нақд пулдан фойдаланишни тақиқлаш имконияти ҳам муҳокама қилинган эди. Ҳозирги пайтда уй-жой билан боғлиқ аксарият битимлар нақд пул орқали амалга оширилмоқда.

Янги ташаббус доирасида эса ҳисоб-китобларни фақат банклар орқали, амалдаги қонунчилик талабларига тўлиқ риоя этган ҳолда ва расмий йўсинда амалга ошириш кўзда тутилмоқда.