Ўзбекистонда эркаклар ва аёллар учун пенсия ёшини босқичма-босқич ошириш таклиф қилинди

Тошкент, Ўзбекистон (UzDaily.uz) — Ўзбекистонда пенсияга чиқиш минимал ёшини босқичма-босқич ошириш режалаштирилмоқда.

Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги бюджети бўлмаган Пенсия жамғармаси ижрочи директори Муродбек Атажанов 10 сентябрь куни маълум қилишича, лойиҳага кўра эркаклар учун пенсия ёши 60 ёшдан 63 ёшга, аёллар учун эса 55 ёшдан 58 ёшга кўтарилиши назарда тутилган. Бунда ошириш босқичма-босқич амалга оширилади — ҳар йили ярим йилдан қўшиб борилади, деб хабар берди Spot.

Атажановнинг таъкидлашича, дунёнинг кўплаб мамлакатларида минимал пенсия ёши 65 ёшдан юқори, Ўзбекистонда эса 1993 йилда «Фуқароларни давлат пенсия таъминоти тўғрисида»ги қонун қабул қилинганидан бери пенсия ёши ўзгармаган. Унинг айтишича, мамлакат пенсия ёши ҳалигача тузатилмаган кам сонли давлатлардан бири бўлиб қолмоқда.

У, шунингдек, Ўзбекистонда умр кўриш давомийлиги ошганига эътибор қаратди. Соғлиқни сақлаш вазирлиги маълумотларига кўра, бу кўрсаткич ўртача 75 ёшни ташкил этмоқда. Илгари пенсионерлар пенсияга чиққач ўртача 8–9 йил яшаган бўлса, бугунги кунда бу рақам эркаклар учун 12,5 йилга, аёллар учун эса 20 йилга етмоқда.

Шу билан бирга, Атажанов пенсия ёшини ошириш бўйича ҳали якуний қарор қабул қилинмаганини таъкидлади. Бир ой давомида аҳолидан таклифлар тўплаш учун махсус платформа яратилиши режалаштирилган. Келиб тушган ғоялар таҳлил қилингач, пенсия ислоҳоти лойиҳаси қайта ишлаб чиқилади ва журналистлар ҳамда блогерлар иштирокида муҳокамага тақдим этилади.

У, шунингдек, яна бир енгилроқ вариантни ҳам истисно этмади: пенсия ёшини ҳар йили уч ойдан ошириш. Бундай ҳолда тўрт йилда бир ёшга кўтариш мумкин бўлади ва бутун ислоҳот 12 йилга чўзилади.

Эслатиб ўтамиз, ўтган йил июль ойида Стратегик ислоҳотлар агентлиги мамлакатда пенсия тизими аҳолининг фақат 38 фоизини қамраб олганини, бу эса норасмий бандлик улушининг юқорилиги билан изоҳланганини маълум қилган эди. Шу билан бирга, Ўзбекистонда пенсия бадаллари миқдори (12–25%) нисбатан юқори бўлса-да, тўловлар ўртача даражада қолмоқда. Ўшанда агентлик пенсия тизимини барқарор ва етарли ҳолатга келтириш йўлларини ўрганаётганини билдирган эди.

Муродбек Атажанов маълум қилишича, Ўзбекистонда 2030 йилга қадар хусусий пенсия жамғармалари ташкил этилиши режалаштирилган. Пенсия ислоҳоти концепциясида бу масалага алоҳида бўлим ажратилган.

Унинг сўзларига кўра, Пенсия жамғармаси, Иқтисодиёт ва молия вазирлиги, Марказий банк ва Миллий истиқболли лойиҳалар агентлиги 2027–2028 йилларгача бундай жамғармалар фаолияти учун норматив-ҳуқуқий база ишлаб чиқиш билан шуғулланади. Кейинги икки йилда эса уларни ташкил этиш жараёни йўлга қўйилади.

Атажанов бу жараён алоҳида эътибор ва пухталикни талаб қилишини таъкидлади. «Агар ишончли норматив-ҳуқуқий база бўлмаса, кимдир маблағларни йиғиб йўқолиб қолиши мумкин, кейин эса уларни тополмаймиз. Шу сабабли дастлабки икки йилда фақат қонунчилик ва меъёрий асосни ишлаб чиқишга йўналамиз», — дея изоҳ берди у.