Ўзбекистон Тошкент–Самарқанд юқори тезликдаги магистрали бўйича режаларни тақдим этди: қатнов вақти 1,5 соатгача қисқаради

Тошкент, Ўзбекистон (UzDaily.uz) — Тошкент ва Самарқанд ўртасидаги юқори тезликдаги темир йўл қатнов вақтини бир ярим соатгача қисқартиради. Бу ҳақда Ўзбекистон Транспорт вазирлигининг презентациясида айтиб ўтилган.

Транспорт вазирининг ўринбосари Жасурбек Чўриевнинг маълум қилишича, лойиҳанинг техник-иқтисодий асослови Корея Эксимбанки томонидан тақдим этилган грант ёрдамида тайёрланган. Унинг сўзларига кўра, Hyundai Rotem'нинг олти янги поезди бу йилнинг охирига қадар кела бошлайди, келаси йил бошида эса эксплуатацияга топширилади.

Чориев таъкидлашича, мамлакатнинг амалдагӣ темир йўл тармоғининг ўтказувчанлик қобилияти чекланган ва бир вақтнинг ўзида ўсиб бораётган йўловчи ҳамда транзит юк ташишларни таъминлаб бера олмайди. Унинг айтишича, бир йўлни икки йўналиш учун биргаликда ишлатиш эндиликда мумкин эмас: инфратузилма модернизациянинг энг юқори даражасига етиб бўлган, юкламани янада ошириш имкони йўқ. Шу боис алоҳида юқори тезликдаги магистрал қурилиши транспорт тизими ривожланишининг асосий шартига айланмоқда.

Янги йўл, деб таъкидлади у, Тошкентнинг келажакдаги халқаро аэропортини Самарқанднинг «юраги» билан боғлайди.

Жанубий Кореянинг Saman Engineering компанияси келажакдаги юқори тезликдаги магистралнинг учта йўналиш вариантини тақдим этди. Биринчи вариант 282 км масофани назарда тутади, қатнов вақти ўртача 185,7 км/соат тезликда 1 соат 26 дақиқани ташкил этади. Лойиҳа 74 та кўприк ва умумий узунлиги 8,9 км бўлган учта тоннел қурилишини ўз ичига олади. Иккинчи вариант 291,7 км масофани кўзда тутади, йўл вақти 1 соат 33 дақиқагача ошади ва 82 та кўприк ҳамда узунлиги 16 км бўлган битта тоннел қурилишини талаб қилади. Учинчи варианте эса масофа 302 кмдан ошади, ўртача тезлик 166,9 км/соатни ташкил этиб, йўлни 1 соат 45 дақиқада босиб ўтиш имконини беради; бу вариант 105 та кўприк ва умумий узунлиги 9,6 км бўлган икки тоннел қурилишини ўз ичига олади.

Алоҳида юқори тезликдаги тармоқ қуриш режалари биринчи марта 2023 йил ноябрида «Ўзбекистон темир йўллари» биринчи раис ўринбосари Ҳикматулло Раҳматов томонидан маълум қилинган эди. У мавжуд инфратузилманинг ўсиб бораётган йўловчи ва юк оқими учун етарли эмаслигини таъкидлаган. 2024 йил сентябрида эса Президент Шавкат Мирзиёев Тошкент — Самарқанд ва Самарқанд — Навоий — Бухоро юқори тезликдаги магистраллар қурилишини бошлаш ниятини тасдиқлаган, бу ҳақда у Осиё инфратузилмавий инвестициялар банки бошқарувчилари йиғилишида сўзлаган. Лойиҳани амалга оширишда турк компанияси Rönesans Holding эҳтимолий ҳамкор сифатида кўриб чиқилаётган.

Февралда Транспорт вазирлиги Кореянинг бир нечта компаниялар консорциуми билан ТИА ишлаб чиқишни бошлаш юзасидан битимга эришди, бу иш Корея Эксимбанки гранти ҳисобидан молиялаштирилмоқда. Лойиҳанинг ўзига, хусусан унинг молиялаштирилишига Хитой Экспорт-Импорт банки ва Европа инвестиция банки ҳам қизиқиш билдирмоқда.

Транспорт вазири Илҳом Маҳкамов июль ойида таъкидлашича, ТИА ишлаб чиқиш якуний босқичга кирган ва йил охиригача тўлиқ якунланади. 2026 йил январидан тендер ҳужжатларини тайёрлаш бошланади. Иқтисод ва молия вазирлигининг молиявий стратегиясига кўра, Тошкент — Самарқанд юқори тезликдаги темир йўл қурилиши 2026 йилда старт олади.