Тошкент, Ўзбекистон (UzDaily.uz) — Ижтимоий тармоқларда Навоий вилоятидаги 31 та кон участкаси хитойлик компаниялар томонидан сотиб олингани ҳақида хабарлар тарқалди. Бироқ Ер қаъри ресурсларидан фойдаланиш маркази ушбу маълумотни расман рад этди.

Маълумотларга кўра, 2025 йил февраль ойида E-auksion платформаси орқали умумий қиймати 25,1 миллиард сўм бўлган 31 та олтин кон участкалари сотилган. Ўзбекистоннинг «Ер қаъри тўғрисида»ги қонунига мувофиқ, ер қаъри участкаларидан фойдаланиш ҳуқуқига фақат мамлакатда давлат рўйхатидан ўтган юридик шахслар ёки фуқаролар эга бўлиши мумкин.

Шу талаб асосида электрон аукцион ғолиблари сифатида Ўзбекистонда рўйхатдан ўтган 12 та компания аниқланган. Уларнинг баъзилари тўлиқ Ўзбекистон фуқароларига тегишли, бошқаларида эса маҳаллий таъсисчиларнинг улуши ўртача 70% ни ташкил қилади. Шу билан бирга, тўлиқ хорижликларга, жумладан, хитойлик инвесторларга тегишли бўлган ҳеч қандай компания аукцион орқали конларни ўзлаштириш ҳуқуқини қўлга киритмаган.

Расмий баёнотда таъкидланишича, ер қаъри участкалари фойдаланиш учун уч йилга берилади ва уларни мулк сифатида расмийлаштириш имкониятини бермайди. Ўзбекистон қонунчилигига мувофиқ, тадбиркорлар фақат юзага яқин жойлашган фойдали қазилмаларни қазиб олишлари мумкин, шунингдек, геологик-қидирув ишлари давомида бузилган ҳудудларни қайта тиклаш мажбуриятини ўз зиммаларига олишлари шарт.

Шунингдек, ер қаъри фойдаланувчиларига белгиланган мажбуриятлар юкланган, жумладан, ишчи кучининг камида 70% Ўзбекистон фуқароларидан иборат бўлиши талаб қилинади.

Ушбу ҳудудларда қимматбаҳо металлар қазиб олиш саноат миқёсида эмас, балки тадбиркорлик фаолияти доирасида амалга оширилмоқда, чунки йирик саноат қазиб олиш ишларини олиб бориш иқтисодий жиҳатдан мақсадга мувофиқ эмас. Кон участкаларини хусусий бизнесга беришдан мақсад – соҳа шаффофлигини таъминлаш ва давлат бюджетига даромад келтиришдир.

Шунингдек, тадбиркорлар томонидан қазиб олинган қимматбаҳо металларнинг 49,5%идан тушган даромад маҳаллий бюджетларга йўналтирилади, бу эса ҳудудларни комплекс ривожлантиришга хизмат қилади.