Тошкент, Ўзбекистон (UzDaily.uz) — «Ўзбекнефтгаз» Давлат компанияси 2025 йил сентябр ойидан бошлаб АИ-80 маркали бензин ишлаб чиқаришни тўхтатишни режалаштирмоқда. Kun.uz нашрининг ички ҳужжатларга таяниб хабар беришича, яқин ойлар ичида корхонада фақат юқори октанли ёқилғи ишлаб чиқаришга босқичма-босқич ўтиш бошланади.

Нашр маълумотларига кўра, жорий йил охирига қадар Бухоро нефтьни қайта ишлаш заводида тахминан 1,03 миллион тонна автотранспорт ёқилғиси ишлаб чиқарилади: шундан 487 минг тоннаси АИ-80 бензини, 543 минг тоннаси эса АИ-92 ва ундан юқори синфдаги ёқилғига тўғри келади. Шу билан бирга, АИ-80 бензини ишлаб чиқарилиши фақат сентябргача амалга оширилиб, шундан сўнг завод фақат юқори сифатли ва экологик тоза ёқилғи ишлаб чиқаришга тўлиқ йўналтирилади. Ўртача ҳисобда ҳар ой 90 минг тонна бензин ишлаб чиқарилиши кўзда тутилган.

Кутилганидек, 2025 йил охирига келиб АИ-80 захиралари тўлиқ тугайди ва 2026 йил бошидан «Ўзбекнефтгаз» фақат АИ-92 ва АИ-95 маркали бензинни сотувга чиқаради.

Паст октанли бензиндан воз кечиш нефтьни қайта ишлаш қувватларини модернизация қилишга қаратилган кенг кўламли дастур доирасида амалга оширилмоқда. 2024 йил февраль ойида «Ўзбекнефтгаз» Хитойнинг Миллий нефть-газ корпорацияси (CNPC) билан Бухоро НҚИЗни тубдан реконструкция қилиш, жумладан, АИ-80 ёқилғисини ишлаб чиқаришни тўхтатиш бўйича келишувга эришган эди. Икки йилдан зиёд вақтга мўлжалланган модернизация Хитой инвестициялари ҳисобига молиялаштирилмоқда.

Шунингдек, 2024 йил апрель ойида компания Франциянинг Axens компанияси билан лицензия келишуви имзолаган бўлиб, у ўз технологияларини тақдим этиш ва АИ-92 ҳамда АИ-95 бензин ишлаб чиқариш лойиҳасини амалга оширишга масъул бўлди. Лойиҳа 60 фоиз АИ-92 ва 40 фоиз АИ-95 бензин ишлаб чиқаришни назарда тутади. Янги ишлаб чиқариш мажмуаси лойиҳалаштириш ва қурилишни параллел равишда амалга ошириш асосида тезкор тарзда барпо этилади ва тайёр маҳсулот Евро-5 экологик стандартларига жавоб беради.

Йиллик ишлаб чиқариш ҳажми 1 миллион тонна этиб белгиланган.

Француз томони 2025 йил сентябргача базавий лойиҳа ҳужжатларини якунлайди. Айни вақтда CNPC’нинг Хитой бўлими билан ҳамкорликда тайёрлов ишлари олиб борилмоқда. Темиров шунингдек, АИ-80 бензинидан босқичма-босқич воз кечиш жараёни модернизация лойиҳасидан алоҳида равишда амалга оширилаётганини таъкидлади.

Айни пайтда АИ-80 Бухоро заводининг умумий маҳсулотининг 85 фоизини ташкил этмоқда, АИ-92 эса фақат 15 фоизни. Бироқ жорий йил ноябридан бошлаб юқори октанли ёқилғи улуши босқичма-босқич оширилади. Ноябрь-декабрь ойларида АИ-91 ва АИ-92 бензинининг сериявий ишлаб чиқарилиши бошланиши режалаштирилган.

Қайд этиш жоизки, 2023 йил кузидаёқ «Ўзбекнефтгаз» товар-хом ашё биржасида АИ-92 бензинини сотувга чиқарган ва юқори октанли ёқилғи нархини босқичма-босқич пасайтириш стратегиясига содиқ қолишини маълум қилган эди.

Бундан ташқари, жорий йил феврал ойида Ўзбекистон Президенти АИ-80 бензини ишлаб чиқариш ва сотувини қисқа муддатларда чеклашни, аҳолини эса сифатли, экологик хавфсиз ва аҳоли учун фойдаланиш имкони бўлган автотранспорт ёқилғиси билан таъминлашни топширган эди.