Тошкент, Ўзбекистон (UzDaily.uz) — Ўзбекистонда блогер Хожиакбар Носиров (Activist) томонидан пойтахтдаги кафе ходими унга рус тилида мурожаат қилганидан норозилигини билдирган видеоролик тарқалганидан сўнг, ўзбек тилидан фойдаланиш масаласи фаол муҳокама қилинмоқда. Мазкур видеолавҳа ортидан ижтимоий тармоқларда бошланган баҳсларга жавобан, мамлакат Адлия вазирлиги давлат тилидан фойдаланишга оид амалдаги қонунчилик меъёрларини изоҳлади.

Вазирлик таъкидлашича, ўзбек тилидан фойдаланишни тартибга солувчи асосий ҳужжат — “Давлат тили тўғрисида”ги қонуndir. Унга кўра, давлат органларида барча иш ҳужжатлари ўзбек тилида юритилади, зарурат туғилганда эса таржима билан таъминланади.

Худди шундай талаблар корхоналар ва турли ташкилотлар иш юритувида ҳам амал қилади. Агар жамоадаги ходимларнинг кўпчилиги ўзбек тилини билмаса, иш жараёнида бошқа тиллардан фойдаланишга ҳам йўл қўйилади.

Адлия вазирлиги реклама соҳасига алоҳида эътибор қаратди. “Реклама тўғрисида”ги қонунда белгиланишича, Ўзбекистондаги барча реклама ўзбек тилида бўлиши шарт, бироқ истеъмолчиларга қулайлик яратиш мақсадида бошқа тиллардаги таржимасига ҳам рухсат берилади.

Шу билан бирга, вазирлик таъкидлади: шахсий мулоқот пайтида ўзбек тилидан фойдаланиш мажбурийлиги ҳақида қонунчиликда қатъий талаблар йўқ. Бу шундай англатиладики, фуқаролар шахсий мулоқотда қайси тилда сўзлашишни эркин танлаш ҳуқуқига эга, агар бу қонунбузарликка олиб келмаса ва хизмат бурчини бажаришга тўсқинлик қилмаса.

Узнетдаги муҳокамаларга қайтиб, блогер Носиров ўз видеосида ўзбек тилидан фаолроқ фойдаланиш кераклигини таъкидлаб, айниқса икки ўзбек ўзаро мулоқот қилар экан, ўзбек тилида сўзлашиш лозимлигини билдирди. У, шунингдек, рус тилига қарши эмаслигини, аммо ўзбек тили устувор бўлиши лозимлигини таъкидлади.

Унинг бу баёноти интернетда кенг муҳокамага сабаб бўлди. Айрим фойдаланувчилар Носировнинг фикрини қўллаб-қувватлаб, она тилидан фойдаланиш миллий ўзлигимизни сақлашда муҳим эканини таъкидлашди. Бошқалар эса уни миллатлараро адоват қўзғатишда айблаб, бундай чиқишлар жамиятда бўлинишга олиб келиши мумкинлигини таъкидлашди.

Шундай қилиб, давлат тилидан фойдаланиш масалалари бўйича муҳокамалар давом этмоқда, ва турли тил гуруҳлари ўртасидаги ўзаро муносабат масалалари жамият учун долзарблигича қолмоқда.