2025-йил 1-октабр ҳолатига кўра, Ўзбекистонда 460 минг корхона ва ташкилот фаолият кўрсатган

Тошкент, Ўзбекистон (UzDaily.uz) — 2025 йил 1 октябрь ҳолатига кўра Ўзбекистонда 460 мингта корхона ва ташкилот фаолият юритмоқда2025 йил 1 октябрь ҳолатига кўра, Ўзбекистонда 460,3 мингта фаолият юритаётган корхона ва ташкилот мавжуд, деб хабар бермоқда Миллий статистика қўмитаси. Уларнинг асосий қисми — 390,3 мингтаси ёки 84,8 фоизи — кичик корхоналар ва микрофирмаларга тўғри келади.

Ҳудудлар кесимида тадбиркорлик субъектларининг энг катта қисми Тошкент шаҳрида жойлашган — 22,9 фоиз. Кейингилар Тошкент вилояти — 9,7 фоиз, Самарқанд вилояти — 8,6 фоиз, Фарғона вилояти — 8,0 фоиз ва Қашқадарё вилояти — 6,4 фоизни ташкил этади. Энг юқори улушдаги тадбиркорлик субъектлари Тошкент шаҳрида (90,4%), Навоий вилоятида (88,0%), Хоразм вилоятида (87,3%) ва Тошкент вилоятида (87,1%) қайд этилган.

Иқтисодий фаолият турлари бўйича етакчиликни савдо соҳаси сақлаб қолган — у фаолият юритаётган барча корхоналарнинг 32,5 фоизини ташкил қилади. Иккинчи ўринда саноат (12,6%), учинчи ўринда қишлоқ, ўрмон ва балиқчилик хўжалиги (7,2%) турибди.

Ушбу учта сектор жами фаолият юритаётган корхоналарнинг ярмидан ортиқ қисмини ташкил этади.

394,3 мингта тижорат корхоналарининг 308,0 мингтаси ёки 78,1 фоизи масъулияти чекланган жамиятлар бўлиб, улар мамлакатдаги энг кенг тарқалган ташкилий-ҳуқуқий бизнес шаклини ифодалайди.

Хорижий инвестициялар иштирокидаги фаолият юритаётган корхоналарнинг улуши анъанавий равишда пойтахтда юқори: Тошкент шаҳрида уларнинг 63,8 фоизи жойлашган. Вилоятлар орасида энг катта улуш Тошкент вилоятида (12,6%), Самарқанд вилоятида (3,7%) ва Фарғона вилоятида (3,4%) кузатилган. Сўнгги беш йил ичида хорижий инвестиция иштирокидаги корхоналар сони 1,8 баробарга ошган, тўлиқ хорижий корхоналар улуши эса 53,7 фоиздан 75,9 фоизга етган. 2025 йил 1 октябрь ҳолатига кўра, мамлакатда 17 188 та хорижий инвестиция иштирокидаги корхона фаолият кўрсатмоқда, шуларнинг 4 134 таси қўшма, 13 054 таси эса тўлиқ хорижий корхоналардир.

Бир йил давомида хорижий инвестиция иштирокидаги фаолият юритаётган корхоналар сони 2 287 тага ёки 15,3 фоизга кўпайган. Бу асосан савдо (5 295 тадан 6 134 тага), саноат (3 234 тадан 3 579 тага) ва қурилиш (1 079 тадан 1 322 тага) соҳаларидаги ўсиш ҳисобига амалга ошган.

Хорижий инвестиция киритаётган мамлакатлар орасида Хитой етакчи ўринда бўлиб, у 4 570 та компания билан барча хорижий инвестиция иштирокидаги корхоналарнинг 26,6 фоизини ташкил этади. Кейингилар қаторидан Россия (18,3%), Туркия (11,9%), Қозоғистон (6,8%), Жанубий Корея (4,0%) ва Афғонистон (3,6%) ўрин олган.

Бу маълумотлар Ўзбекистонда тадбиркорликнинг барқарор ўсиши ва иқтисодиётга хорижий инвестицияларнинг фаол жалб этилаётганини, айниқса савдо, саноат ва қурилиш соҳаларида бу жараённинг кучайиб бораётганини кўрсатади.