Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — 2025 yilning oxirigacha O‘zbekistonning to‘rtta tijorat banki — «Xalq banki», “Mikrokreditbank”, “Turonbank” va “Aloqabank” — qishloq xo‘jaligi kooperativ ishlab chiqarishini moliyalashtirish uchun 500 milliard so‘m yo‘naltiradi. Bu chora 2025 yil 7 iyulda imzolangan hukumat qarorida nazarda tutilgan.

Ajratiladigan mablag‘lar mamlakatning 30 tumanida tadbirkorlik tashabbuslarini qo‘llab-quvvatlashga yo‘naltiriladi. Ushbu kooperativlar baliq, quyon, qoramol, parranda, asalari boqish hamda dehqon xo‘jaliklari va hovli yerlarida qishloq xo‘jaligi mahsulotlari yetishtirish bilan shug‘ullanadi. Shuningdek, aholidan mahsulot xarid qilish faoliyati ham subsidiyalashtiriladi.

Kooperativ ishtirokchilari — mahalla ixtisoslashuviga muvofiq harakat qilayotgan kichik va o‘rta biznes vakillari bo‘lib, ular mahalliy oilalarni jalb etgan va tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirish rejasiga ega bo‘lishlari lozim.

Kredit miqdori quyidagicha belgilanadi:

30 tagacha shartnoma tuzilsa — 1 mlrd so‘mgacha;

31–100 ta shartnoma bo‘lsa — 3 mlrd so‘mgacha;

100 tadan ortiq shartnoma bo‘lsa — 5 mlrd so‘mgacha.

Shartnomalar har bir ishtirokchi bilan alohida tartibda tuziladi. Ishtirokchi rasmiy ro‘yxatdan o‘tgan — band bo‘lmagan shaxs, dehqon xo‘jaligi rahbari yoki tadbirkor bo‘lishi shart. Moliyalashtirishning asosiy shartlaridan biri — kooperativ fuqarodan mahsulotni sotib olish yoki uning ish haqini kafolatli to‘lash majburiyatini olgan bo‘lishi kerak.

Foiz xarajatlarini qisman qoplash uchun Tadbirkorlikni rivojlantirish kompaniyasi mablag‘lari hisobidan subsidiyalar taqdim etiladi.

2024 yilda Prezident tomonidan imzolangan Qishloq xo‘jaligi kooperativlari to‘g‘risidagi qonunga ko‘ra, kooperativ — jismoniy va yuridik shaxslar ixtiyoriy ravishda birlashib tuzgan mustaqil tijorat tashkiloti hisoblanadi. Uning asosiy maqsadi — qo‘shma faoliyat orqali ishlab chiqarish samaradorligini oshirish, xarajatlarni qisqartirish va ishtirokchilar daromadini ko‘paytirishdan iborat.

Kooperativ tashkil etish uchun kamidan yetti nafar asos soluvchi, yakka kooperativlardan iborat yig‘ma kooperativlar uchun esa kamida uchta amalga oshirilayotgan kooperativ talab etiladi.