Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev China Daily nashrida «O‘zbekiston va SHHT: global tinchlik va farovonlik yo‘lidagi hamkorlik» sarlavhasi ostida maqola eʼlon qildi. Unda O‘zbekistonning Xitoy bilan strategik hamkorligi va mamlakatning Shanxay hamkorlik tashkilotidagi (SHHT) roli batafsil yoritilgan.

«Bugungi kunda O‘zbekiston va Xitoy hamkorligi amaliy va muvozanatli sheriklik namunasiga aylanmoqda. Bu hamkorlik mintaqa barqaror taraqqiyotiga xizmat qilmoqda hamda SHHTning o‘zaro manfaatli ko‘p tomonlama hamkorlik platformasi sifatidagi mavqeini mustahkamlamoqda», — deya taʼkidladi prezident.

O‘zbek-xitoy strategik sherikligi

Mirziyoyev taʼkidlashicha, O‘zbekiston va Xitoy munosabatlari jadal rivojlanib, siyosiy muloqot, xavfsizlik, savdo-iqtisodiy hamkorlik, madaniy va xalqlararo aloqalarni qamrab olmoqda. 2024 yil yanvar oyidagi davlat tashrifi davomida munosabatlar «yangi bosqichdagi har tomonlama strategik sheriklik» darajasiga ko‘tarildi.

Prezident taʼkidlashicha: «Prezident Si Szinpinning shaxsiy eʼtibori va tinimsiz saʼy-harakatlari barcha kelishuvlarimiz amalga oshirilishini taʼminlab, keng qamrovli strategik sheriklikni mustahkamlashga xizmat qilayapti».

2017 yildan buyon ikki tomonlama tovar aylanmasi uch barobar o‘sib, 14 milliard dollarga yetdi, yaqin vaqtlarda esa 20 milliard dollarga yetkazish rejalashtirilgan. Xitoyning O‘zbekiston iqtisodiyotiga qo‘ygan investitsiyalari 24,6 milliard dollarni tashkil etmoqda. Uning doirasida sanoat va yuqori texnologiyalar sohasida yirik loyihalar amalga oshirilmoqda. Jumladan, 2024 yilda Markaziy Osiyoda birinchi elektromobil ishlab chiqarish korxonasi BYD faoliyat boshladi hamda Toshkentda logistika va axborot texnologiyalari mutaxassislarini tayyorlashga qaratilgan «Luban ustaxonasi» ochildi.

Madaniy hamkorlik ham jadal rivojlanmoqda: Toshkent va Samarqanddagi Konfutsiy institutlari xitoy tili va madaniyatini o‘rgatishga yordam bermoqda. 2025 yil iyun oyida joriy etilgan vizasiz rejim xalqlar o‘rtasidagi aloqalarni mustahkamlamoqda, biznes va turistik almashinuvni rag‘batlantirmoqda.

«Mamlakatlarimizning terrorizm, separatizm va ekstremizmga qarshi hamkorligi mintaqa barqarorligini mustahkamlashda muhim omildir», — dedi Mirziyoyev.

O‘zbekistonning SHHTdagi roli

Prezident taʼkidlashicha: SHHT global beqarorlik, geosiyosiy raqobat va iqlim muammolari kuchaygan sharoitda xalqaro hamkorlik uchun muhim platformaga aylanmoqda. «Tashkilot turli siyosiy tuzumlar, tarixiy va madaniy anʼanalarga ega davlatlarni birlashtirib, uyg‘un hamjihatlik va o‘zaro manfaatli hamkorlik g‘oyasining hayotiyligini namoyon etmoqda», — dedi u.

O‘zbekiston SHHT doirasida transport va logistika aloqadorligini rivojlantirish, iqtisodiyotni raqamlashtirish va “yashil” tashabbuslarni ilgari surmoqda. «Xitoy — Qirg‘iziston — O‘zbekiston temir yo‘lini qurish Xitoy-Markaziy Osiyo-G‘arbiy Osiyo iqtisodiy koridori taraqqiyotiga yangi turtki berib, transport imkoniyatlarini yaxshilaydi va tranzit salohiyatini mustahkamlaydi», — deya qayd etdi prezident.

O‘zbekiston xavfsizlik, huquq-tartibot organlari hamkorligi, kiberhujumlar va narkotrafikka qarshi kurash sohasida ham hamkorlikni kengaytirish tashabbusini ilgari surmoqda. «Zamonaviy texnologiyalardan foydalanish, maʼlumot almashish va xavfsizlik sohasida mutaxassislar tayyorlashga alohida eʼtibor qaratilmoqda», — dedi Mirziyoyev.

SHHT — barqaror taraqqiyot vositasi

Prezidentning so‘zlariga ko‘ra, SHHT ishtirokchi davlatlarning yirik bozorlariga, xususan Xitoy va Hindistonga kirish imkonini yaratadi. Shu bilan birga, transport infratuzilmasini rivojlantirish, investitsiyaviy jozibadorlik va innovatsion sohalarda hamkorlikka ko‘maklashmoqda. «Bugungi kunda O‘zbekistonda SHHT davlatlari kapitali ishtirokidagi 7,500 dan ortiq kompaniya faoliyat yuritmoqda, bu mamlakatdagi barcha xorijiy korxonalarning yarmidan ko‘pini tashkil etadi», — dedi u.

Mirziyoyev gumanitar va madaniy hamkorlik ahamiyatini taʼkidladi: qo‘shma taʼlim dasturlari, akademik almashinuvlar, madaniy va sport tadbirlari o‘zaro ishonch va hurmatni mustahkamlaydi. Turizmga ham alohida eʼtibor qaratilmoqda: O‘zbekiston va Xitoy o‘rtasida yo‘lovchi reyslar sonining muntazam ortishi turistik va iqtisodiy aloqalarni rag‘batlantirmoqda.

Markaziy Osiyo va SHHT kengayishi

Prezident taʼkidladi: O‘zbekistonning asosiy vazifalaridan biri — Markaziy Osiyoni SHHTning markaziga aylantirishdir. «Mintaqa SHHT davlatlarini Yevroosiyo hududida tabiiy bog‘lovchi halqaga aylandi. Biz mintaqaviy integratsiyani, suv resurslari, energetika, raqamli va “yashil” transformatsiya bo‘yicha qo‘shma loyihalarni faol targ‘ib qilmoqdamiz», — dedi u.

SHHT kengayishi ham muhim voqea sifatida qayd etildi: 2016 yilda Hindiston va Pokiston qo‘shilgan bo‘lsa, 2022 yil Samarqand sammitida Eron to‘laqonli aʼzo sifatida qabul qilindi, Belarusni aʼzo qilish jarayoni boshlandi.

Xulosa

Prezident taʼkidladi: SHHT — bu mavjud xalqaro tuzilmalarga qarshi qo‘yilgan blok emas, balki zamonaviy dunyo chaqiriqlariga javobdir. «Tashkilot haqiqiy muqobil taklif etmoqda — o‘zaro hurmat, muloqot va hamjihat taraqqiyot», — dedi u.

«SHHT doirasidagi faol hamkorlik orqali O‘zbekiston pragmatizm, milliy xususiyatlarga hurmat va barqaror rivojlanishga intilishga asoslangan yangi mintaqaviy hamkorlik standartlarini qo‘llab-quvvatlamoqda», — deya qayd etdi Mirziyoyev.

Prezident ishonch bildirdiki, Tyanszinda bo‘lib o‘tadigan SHHT sammiti muvaffaqiyatli o‘tadi va barcha davlatlar uchun samarali natijalar olib keladi. «Mahbub Xitoy xalqiga osoyishta osmon, farovonlik va rivojlanish tilayman», — deya xulosa qildi Shavkat Mirziyoyev.