Oʻzbekistonning davlat qarzi 44 milliard dollarga yetdi

Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — O‘zbekistonning davlat qarzi 2025 yil 1 oktyabr holatiga 43,97 milliard dollarni tashkil etdi. Uning 36,7 milliard dollari tashqi qarzga, 7,2 milliard dollari esa ichki qarzga to‘g‘ri keladi.

2024 yilning shu davri bilan solishtirganda qarz miqdori 4,88 milliard dollarga oshdi, davlat qarzining YAIMga nisbati esa 32,3 foizga yetdi.

Tashqi qarz umumiy tuzilmaning 84 foizini, ichki qarz esa 16 foizini tashkil etmoqda. Aholi jon boshiga hisoblaganda davlat qarzi 1 154 dollarga yetdi.

Jalb qilingan tashqi mablag‘larning asosiy qismi byudjetni qo‘llab-quvvatlashga (47 foiz), yoqilg‘i-energetika sektorini rivojlantirishga (16 foiz), qishloq xo‘jaligi va suv xo‘jaligiga (9 foiz), transport infratuzilmasiga (8 foiz) hamda uy-joy kommunal xo‘jaligiga (8 foiz) yo‘naltirilmoqda.

Tashqi qarzning eng yirik kreditorlari sifatida Jahon banki (8 mlrd dollar), Osiyo taraqqiyot banki (7,5 mlrd), xalqaro investorlar (yevrobondlar, 5,8 mlrd), shuningdek, Xitoy va Yaponiya moliya tashkilotlari qolmoqda.

Tashqi qarzning valyuta tarkibi quyidagicha taqsimlangan: 63 foizi AQSH dollari, 12 foizi o‘zbek so‘mӣ, 8 foizi yevro, 6 foizi yapon yenasi va 2 foizi yuan.

Iqtisodiy va moliya vaziri Jamshid Qo‘chqorovning taʼkidlashicha, tashqi qarz o‘sishi investitsiya va infratuzilma loyihalari, ijtimoiy sohani qo‘llab-quvvatlash hamda ipoteka qurilishini rivojlantirish bilan bog‘liq.

2025 yilda 5,5 milliard dollardan ortiq bo‘lmagan miqdorda tashqi resurslar jalb qilinishi rejalashtirilgan, shundan 3 milliard dollari byudjet defitsitini moliyalashtirishga yo‘naltiriladi.

Davlat qarzidan tashqari, mamlakatda xususiy (korporativ) tashqi qarz ham shakllanib bormoqda, uning salmoqli qismi davlat kompaniyalariga tegishli.

2025 yilning birinchi yarim yili yakuniga ko‘ra O‘zbekistonning umumiy tashqi qarzi 72,2 milliard dollarni tashkil etdi.