O‘zbekistonda xorijiy investitsiyaga ega faol korxonalar soni o‘sdi

Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — Milliy statistika qo‘mitasi maʼlumotlariga ko‘ra, 2025 yilning 1 dekabr holatiga O‘zbekistonda 471,7 mingta korxona va tashkilotlar faoliyat yuritmoqda.

Shundan 401,5 mingtasi yoki 85,1 foizini kichik korxona va mikrofirmalar tashkil etadi.

Biznesning eng katta qismi poytaxt — Toshkent shahrida kuzatiladi (22,9%), shuningdek Toshkent viloyatida (9,7%), Samarqand viloyatida (8,6%), Farg‘ona viloyatida (8,0%) va Qashqadaryo viloyatida (6,4%).

Iqtisodiy faoliyat turlari bo‘yicha savdo yetakchilik qiladi, umumiy korxonalar sonining 32,5% ni tashkil qiladi, undan keyin sanoat (12,6%) va qishloq xo‘jaligi, o‘rmonchilik va baliqchilik (7,3%). Bu uchta sektor birgalikda mamlakatdagi barcha faoliyat yuritayotgan korxonalarning yarmidan ko‘pini tashkil qiladi.

Huquqiy shakllar orasida masʼuliyati cheklangan jamiyatlar (MCHJ) yetakchilik qilmoqda, ularda 318 300 ta subekt mavjud bo‘lib, bu barcha tijorat korxonalarining 78,5% ni tashkil etadi, bu esa MCHJlarning O‘zbekistonda eng keng tarqalgan biznes shakli sifatida ustunligini tasdiqlaydi.

Xorijiy investitsiyaga ega korxonalar soni 17 900 taga yetdi, shunga 4 228 ta qo‘shma korxonalar va 13 672 ta to‘liq xorijiy korxonalar kiradi. O‘tgan yil davomida ular soni 2 450 taga (15,9%) oshdi, asosan savdo (5 526 dan 6 403 ga), sanoat (3 343 dan 3 706 ga) va qurilish (1 146 dan 1 389 ga) sohalarida o‘sish hisobiga.

Investitsiya kiritgan korxonalar bo‘yicha yetakchi mamlakat Xitoy — 4 873 ta kompaniya (27,2%), uni Rossiya — 3 209 (17,9%), Turkiya — 2 109 (11,8%), Qozog‘iston — 1 199 (6,7%), Janubiy Koreya — 691 (3,9%) va Afg‘oniston — 637 (3,6%) kuzatadi. Boshqa investorlar qatori BAA, Tojikiston, Hindiston, Ozarbayjon, Qirg‘iziston, AQSH, Turkmaniston, Belarus, Buyuk Britaniya, Germaniya, Eron, Pokiston, Ukraina va Yaponiya mavjud.

Poytaxtda barcha xorijiy investitsiyaga ega faol korxonalarning 63,5% to‘plangan, Toshkent viloyatida — 13%, Samarqand viloyatida — 3,7%, Farg‘ona viloyatida — 3,4%.

So‘nggi besh yil ichida bunday korxonalar soni 1,9 baravarga o‘sdi, to‘liq xorijiy kompaniyalar ulushi 54,6% dan 76,4% ga oshdi, bu esa xorijiy investorlar tomonidan O‘zbekiston iqtisodiyotiga barqaror qiziqishni ko‘rsatadi.