O‘zbekistonda ortiqcha o‘nlab maʼlumotnomalar bekor qilinib, notariat tizimiga Face-ID joriy etiladi

Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — 5 sentyabr kuni Prezident Shavkat Mirziyoyev adliya tizimida davlat xizmatlarini kengaytirish va soddalashtirish chora-tadbirlariga bag‘ishlangan taqdimot bilan tanishdi.

Davlat rahbari matbuot xizmati maʼlumotiga ko‘ra, so‘nggi sakkiz yilda adliya organlari faoliyatini isloh qilish maqsadida 70 ga yaqin meʼyoriy-huquqiy hujjat qabul qilindi.

Organlarga yigirmadan ziyod qo‘shimcha vakolatlar berildi, hududlarda 202 ta davlat xizmatlari markazi barpo etildi. Bugun fuqarolarga “yagona darcha” tamoyili asosida 500 dan ortiq xizmat taqdim etilmoqda. Ilgari soatlar yoki kunlar talab etgan maʼlumotnoma va chiqarishlarni olish muddati endilikda 5–10 daqiqani tashkil etmoqda.

Shu bilan birga, yechimini topmagan muammolar ham bor. Idoralar o‘rtasida raqamli tizimlarning yetarli integratsiya qilinmagani ortiqcha byurokratik to‘siqlarni keltirib chiqarmoqda, 200 dan ziyod xizmat hanuz eski usulda ko‘rsatilmoqda, olis hududlarda yashovchi aholi esa xizmatlarga cheklangan tarzda ega bo‘lmoqda.

Yaqin kelajak rejalarida imkoniyatlarni sezilarli kengaytirish ko‘zda tutilgan. 2027 yilga qadar davlat xizmatlari soni 900 taga yetkaziladi. Har yili “uch qadam” tamoyili asosida taxminan 80 turdagi xizmat soddalashtiriladi. Yuqori aholi to‘planadigan joylarda va mahallalarda 1100 ta interaktiv kiosk o‘rnatiladi.

Alohida eʼtibor ortiqcha hujjatlarni bekor qilishga qaratilgan: taxminan 30 turdagi majburiy maʼlumotnoma talablari bekor qilinadi. Masalan, FHDYO organlari nikohga kirishuvchilardan tibbiy maʼlumotnoma talab qilmaydi, harbiy komissariatlar esa yashash joyini o‘zgartirish haqidagi hujjatlarni so‘ramaydi. Kerakli maʼlumotlar tizimlar orasida onlayn tarzda avtomatik yuboriladi.

Notarial xizmatlarda ham yangilanishlar amalga oshiriladi. Hozir notariuslar 80 dan ziyod xizmat ko‘rsatadi, ammo ularning atigi 11% raqamli formatda mavjud. 2027 yilga qadar 20 ta notarial harakat raqamlashtiriladi. Shuningdek, shaxsni tasdiqlovchi hujjatning aslini taqdim etish talab etilmaydi: identifikatsiya Face-ID orqali amalga oshiriladi.

Islohotlarning yana bir yo‘nalishi huquqiy maʼrifat bilan bog‘liq. Buning uchun “Aqlli izoh” tizimi joriy etiladi, u fuqarolar va tadbirkorlarga yangi normalar haqida avtomatik tarzda xabar yuboradi. Shuningdek, AdliyaTV platformasi ishga tushirilib, mutaxassislar qonunchilikni oddiy va tushunarli tarzda izohlab beradi.

Adliya vaziri Akbar Tashqulov “O‘zbekiston 24” telekanaliga bergan intervyusida, yangi qonunlarning mazmun-mohiyatini idoralar hamda fuqarolar tomonidan anglab yetilishi islohotlarni amalga oshirish uchun muhim ekanini taʼkidladi. Uning so‘zlariga ko‘ra, huquqiy axborotni manzilli yetkazishning aniq mexanizmi shakllantirilmoqda.

«Agar normativ hujjat ijrosi muayyan idora yoki mansabdor shaxs zimmasiga yuklatilgan bo‘lsa, matn shaxsan yetkaziladi. Manzildosh uni o‘qib chiqqanini tasdiqlaganidan keyingina ijro talab qilinadi. Bunday mexanizm allaqachon joriy etilmoqda», — dedi vazir.

Yangi tizim fuqarolarga ham taalluqli bo‘lib, ayniqsa tadbirkorlik faoliyatini boshlayotganlarga tegishli hujjatlar — yangi va amaldagi meʼyoriy-huquqiy aktlar hamda izohiy materiallar yuboriladi.

«Kelgusida hujjatlar interaktiv tarzda — my.gov.uz platformasi, elektron pochta yoki foydalanuvchilarning shaxsiy kabinetlari orqali taqdim etiladi.

Bunday yondashuv huquqiy maʼrifatning manzilli bo‘lishini taʼminlaydi va fuqarolarga qonunchilikdagi o‘zgarishlardan xabardor bo‘lib turish imkonini beradi», — deya qayd etdi Adliya vaziri.