O‘zbekistonda kam taʼminlangan oilalar uchun energiya resurslari xarajatlarini qoplash dasturi joriy etildi
Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — Kelasi yozuv mavsumida O‘zbekistonda kam taʼminlangan oilalarga moddiy yordam ko‘rsatiladi, shuningdek, imtiyozli tarifdan ortiqcha energiya sarfi uchun xarajatlar qoplab beriladi. Bu haqda O‘zbekiston Prezidenti qarorida qayd etilgan.
Ushbu qaror 2025 yil 1 maydan 2027 yil 1 aprelgacha bo‘lgan davrni qamrab oladi va «Yagona ijtimoiy himoya reyestri» orqali nafaqa olayotgan (oylik daromadi 669 ming so‘mdan kam) hamda Qashshoqlar reyestriga kiritilgan (oylik daromadi 1,15 million so‘mdan kam) oilalarni o‘z ichiga oladi.
Shuningdek, jismoniy shaxsning oylik daromadi aholi joniga to‘g‘ri keladigan minimal isteʼmol xarajatlarining 1,5 barobariga yetmaydigan (tahminan 1 million so‘m) oilalar ham kompensatsiya oluvchilar qatoriga kiradi.
Yangi dasturga muvofiq, agar energiya resurslari isteʼmoli ijtimoiy meʼyorlardan oshib ketsa, davlat elektr energiyasi va tabiiy gazning haqiqiy narxi bilan ijtimoiy narxi o‘rtasidagi farqni qoplab beradi.
Elektr energiyasi uchun bu bazaviy meʼyordan 150 kVt⋅soatgacha oylik sarf (eng ko‘p 350 kVt⋅soatgacha) bo‘ladi. Tabiiy gaz uchun esa yozuv mavsumida meʼyordan tashqari 250 kubometrgacha, boshqa oylarda esa 150 kubometrgacha bo‘lgan sarf nazarda tutiladi.
Agar oilaning isteʼmoli ushbu meʼyorlardan oshsa, davlat energiya resurslari uchun to‘lashdagi farqni qoplab beradi. Ilgari kompensatsiya faqat yozuv mavsumida amal qilgan bo‘lsa, 2025 yil mayidan boshlab u yil davomida amal qiladi.
2025–2026 yillarda Prezident topshirig‘iga binoan, noyabr oyida «Yagona ijtimoiy himoya reyestri» yoki Qashshoqlar reyestriga kiritilgan oilalarga, shuningdek, ushbu reyestrlarda qayd etilmagan, lekin yordamga muhtoj oilalarga 1 million so‘m miqdorida bir martalik moddiy yordam ko‘rsatiladi. Bunday hollarda yordam «mahallingi yettilik» qaroriga asosan beriladi.
Qo‘shimcha yordamga muhtoj oilalar ro‘yxatini shakllantirishda quyidagi toifalar inobatga olinadi: boquvchisini yo‘qotgan oilalar, I va II guruh nogironlari bor oilalar, nogiron bolalarga qarauvchi oilalar, qariyalar yoki yolg‘iz va qaramoqqa muhtoj shaxslar bilan yashayotgan oilalar. Shuningdek, gaz taʼminoti va markaziy isitish tizimiga ulanmagan ko‘p qavatli uylarda yashayotganlar hamda bir xonadonda uch va undan ortiq oila yashaydiganlar ham hisobga olinadi. Qo‘shimcha ro‘yxatga kiritiladigan oilalar soni davlat reyestrlarida qayd etilgan oilalar sonining 40 foizidan oshmasligi lozim.
Milliy ijtimoiy himoya agentligi maʼlumotlariga ko‘ra, 2025 yil mart holatiga ko‘ra, O‘zbekistonda 746,1 mingta kam taʼminlangan oila mavjud. Viloyat xokimliklariga agentlik bilan hamkorlikda 2025 yil 1 oktyabrga qadar har bir mahallada qo‘shimcha yordamga muhtoj oilalar ro‘yxatini tayyorlash topshirildi.
Energiya tariflari bo‘yicha esa, 2025 yil 1 maydan boshlab elektr energiyasi va tabiiy gaz narxlari oshirilishi belgilangan. Elektr energiyasi uchun yangi tariflar quyidagicha bo‘ladi: oyiga 200 kVt⋅soatgacha — 600 so‘m (1 kVt⋅soat uchun), 201 dan 1000 kVt⋅soatgacha — 1000 so‘m, 1001 dan 5000 kVt⋅soatgacha — 1500 so‘m, 5001 dan 10000 kVt⋅soatgacha — 1750 so‘m va 10000 kVt⋅soatdan ortiq sarf uchun — 2000 so‘m.
Tabiiy gaz bo‘yicha esa, noyabrdan fevralgacha bo‘lgan yozuv mavsumida tariflar quyidagicha belgilangan: 500 kubometrgacha — 1000 so‘m, 501 dan 2500 kubometrgacha — 1800 so‘m, 2501 dan 5000 kubometrgacha — 2100 so‘m, 5001 dan 10000 kubometrgacha — 2500 so‘m va 10000 kubometrdan ortiq uchun — 3000 so‘m.
Martdan oktyabrgacha bo‘lgan davrda esa aholi uchun quyidagi tariflar joriy etiladi: 100 kubometrgacha — 1000 so‘m, 101 dan 2500 kubometrgacha — 1800 so‘m, 2501 dan 5000 kubometrgacha — 2100 so‘m, 5001 dan 10000 kubometrgacha — 2500 so‘m va 10000 kubometrdan ortiq uchun — 3000 so‘m.