O‘zbekiston Toshkent–Samarqand yuqori tezlikdagi magistrali bo‘yicha rejalarni taqdim etdi: qatnov vaqti 1,5 soatgacha qisqaradi

Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — Toshkent va Samarqand o‘rtasidagi yuqori tezlikdagi temir yo‘l qatnov vaqtini bir yarim soatgacha qisqartiradi. Bu haqda O‘zbekiston Transport vazirligining prezentatsiyasida aytib o‘tilgan.

Transport vazirining o‘rinbosari Jasurbek Cho‘riyevning maʼlum qilishicha, loyihaning texnik-iqtisodiy asoslovi Koreya Eksimbanki tomonidan taqdim etilgan grant yordamida tayyorlangan. Uning so‘zlariga ko‘ra, Hyundai Rotem‘ning olti yangi poyezdi bu yilning oxiriga qadar kela boshlaydi, kelasi yil boshida esa ekspluatatsiyaga topshiriladi.

Choriyev taʼkidlashicha, mamlakatning amaldagӣ temir yo‘l tarmog‘ining o‘tkazuvchanlik qobiliyati cheklangan va bir vaqtning o‘zida o‘sib borayotgan yo‘lovchi hamda tranzit yuk tashishlarni taʼminlab bera olmaydi. Uning aytishicha, bir yo‘lni ikki yo‘nalish uchun birgalikda ishlatish endilikda mumkin emas: infratuzilma modernizatsiyaning eng yuqori darajasiga yetib bo‘lgan, yuklamani yana-da oshirish imkoni yo‘q. Shu bois alohida yuqori tezlikdagi magistral qurilishi transport tizimi rivojlanishining asosiy shartiga aylanmoqda.

Yangi yo‘l, deb taʼkidladi u, Toshkentning kelajakdagi xalqaro aeroportini Samarqandning “yuragi” bilan bog‘laydi.

Janubiy Koreyaning Saman Engineering kompaniyasi kelajakdagi yuqori tezlikdagi magistralning uchta yo‘nalish variantini taqdim etdi. Birinchi variant 282 km masofani nazarda tutadi, qatnov vaqti o‘rtacha 185,7 km/soat tezlikda 1 soat 26 daqiqani tashkil etadi. Loyiha 74 ta ko‘prik va umumiy uzunligi 8,9 km bo‘lgan uchta tonnel qurilishini o‘z ichiga oladi. Ikkinchi variant 291,7 km masofani ko‘zda tutadi, yo‘l vaqti 1 soat 33 daqiqagacha oshadi va 82 ta ko‘prik hamda uzunligi 16 km bo‘lgan bitta tonnel qurilishini talab qiladi. Uchinchi variante esa masofa 302 kmdan oshadi, o‘rtacha tezlik 166,9 km/soatni tashkil etib, yo‘lni 1 soat 45 daqiqada bosib o‘tish imkonini beradi; bu variant 105 ta ko‘prik va umumiy uzunligi 9,6 km bo‘lgan ikki tonnel qurilishini o‘z ichiga oladi.

Alohida yuqori tezlikdagi tarmoq qurish rejalari birinchi marta 2023 yil noyabrida «O‘zbekiston temir yo‘llari» birinchi rais o‘rinbosari Hikmatullo Rahmatov tomonidan maʼlum qilingan edi. U mavjud infratuzilmaning o‘sib borayotgan yo‘lovchi va yuk oqimi uchun yetarli emasligini taʼkidlagan. 2024 yil sentyabrida esa Prezident Shavkat Mirziyoyev Toshkent — Samarqand va Samarqand — Navoiy — Buxoro yuqori tezlikdagi magistrallar qurilishini boshlash niyatini tasdiqlagan, bu haqda u Osiyo infratuzilmaviy investitsiyalar banki boshqaruvchilari yig‘ilishida so‘zlagan. Loyihani amalga oshirishda turk kompaniyasi Rönesans Holding ehtimoliy hamkor sifatida ko‘rib chiqilayotgan.

Fevralda Transport vazirligi Koreyaning bir nechta kompaniyalar konsorsiumi bilan TIA ishlab chiqishni boshlash yuzasidan bitimga erishdi, bu ish Koreya Eksimbanki granti hisobidan moliyalashtirilmoqda. Loyihaning o‘ziga, xususan uning moliyalashtirilishiga Xitoy Eksport-Import banki va Yevropa investitsiya banki ham qiziqish bildirmoqda.

Transport vaziri Ilhom Mahkamov iyul oyida taʼkidlashicha, TIA ishlab chiqish yakuniy bosqichga kirgan va yil oxirigacha to‘liq yakunlanadi. 2026 yil yanvaridan tender hujjatlarini tayyorlash boshlanadi. Iqtisod va moliya vazirligining moliyaviy strategiyasiga ko‘ra, Toshkent — Samarqand yuqori tezlikdagi temir yo‘l qurilishi 2026 yilda start oladi.