Farg`onada gender zo`ravonlikdan jabr ko`rgan ayollar va bolalar uchun yangi boshpana ochildi

Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — Farg‘onada gender zo‘ravonlik (GZ)dan jabr ko‘rgan ayollar va bolalar uchun yangi boshpana ochildi. Bu tashabbus O‘zbekistonning eng zich aholiga ega, GZ holatlari ko‘p qayd etilgan hududlaridan birida ayollar va qizlarni himoya qilish hamda qo‘llab-quvvatlash xizmatlarini kengaytirish yo‘lidagi muhim qadamlardan biridir.

Mazkur boshpana Birlashgan Millatlar Tashkilotining Taraqqiyot Dasturi (BMTTD) tomonidan “Mehrjon” NNT binosi hududida va uning hamkorligida, O‘zbekiston Respublikasi Ombudsman instituti, Adliya vazirligi, mahalliy hokimiyat organlari hamda Finlyandiya hukumati moliyaviy ko‘magida barpo etildi. Boshpana ayollar va ularning farzandlari uchun xavfsiz muhit yaratadi hamda ijtimoiy, huquqiy va psixologik yordam, qayta ijtimoiylashuv va reabilitatsiya dasturlarini taqdim etadi. Bu orqali zo‘ravonlikdan jabr ko‘rganlar uchun tiklanish va o‘zini mustahkamlash imkoniyatlari yaratiladi.

Ochilish marosimida O‘zbekistondagi BMT Taraqqiyot Dasturining doimiy vakilasi Akiko Fujii o‘z nutqida ayollar huquqlari va qadr-qimmatini himoya qilishdagi hamkorlik ahamiyatini ta’kidladi: “O‘zbekistonda har yili taxminan 40 mingta gender zo‘ravonlik holatlari qayd etiladi, ularning deyarli barchasida jabrlanuvchilar ayollar hisoblanadi. Farg‘ona viloyatida gender zo‘ravonlikdan jabr ko‘rgan ayollar uchun yangi boshpana tashkil etilishi hamkorlik, hamdardlik va bardoshlilikning kuchli ramzidir. Ushbu natijaga Adliya vazirligi, Ombudsman instituti, mahalliy hokimiyatlar va, albatta, fidokor fuqarolik jamiyati hamkorlarimiz, xususan ‘Mehrjon’ tashkiloti bilan yaqin hamkorlik tufayli erishildi.”

Gender zo‘ravonlik va ayollar hamda qizlarga nisbatan oilaviy zo‘ravonlik dunyo miqyosida keng tarqalgan muammodir. Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti ma’lumotlariga ko‘ra, dunyo bo‘yicha har uch ayoldan biri (35%) o‘z hayoti davomida jismoniy yoki jinsiy zo‘ravonlikka uchraydi, ko‘pincha bu zo‘ravonlik yaqin turmush o‘rtoqlari tomonidan sodir etiladi. Shuningdek, ayollarga qarshi sodir etilgan qotilliklarning 38–40 foizi ham yaqin munosabatlardagi zo‘ravonlik natijasidir.

O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Inson huquqlari bo‘yicha vakili (Ombudsman) Feruza Eshmatova o‘z chiqishida shunday dedi: “Gender zo‘ravonlik bugungi kunda O‘zbekistondagi eng dolzarb inson huquqlari muammolaridan biridir. Bu hodisaning og‘ir jismoniy va ruhiy oqibatlaridan tashqari, u oilaviy farovonlikni zaiflashtiradi hamda ayollarning mamlakatning iqtisodiy, siyosiy va ijtimoiy hayotida faol ishtirok etish imkoniyatlarini cheklaydi. Ushbu muammoni hal etish uchun davlat, fuqarolik jamiyati va xalqaro hamkorlarning uzluksiz hamkorlikdagi sa’y-harakatlari zarur, shunda har bir ayol va qiz O‘zbekistonda qo‘rquv va zo‘ravonlikdan xoli hayot kechirishi mumkin bo‘ladi.”

Farg‘onada boshpana qurilishi BMT Taraqqiyot Dasturining O‘zbekistonda gender zo‘ravonlikka qarshi institutsional javob choralarini kuchaytirish bo‘yicha doimiy sa’y-harakatlarining bir qismi hisoblanadi. Bu tashabbus “Mehrjon” NNTning jabrlanuvchilarga xavfsiz joy taqdim etish va ularni qo‘llab-quvvatlash imkoniyatlarini sezilarli darajada kengaytiradi. Mazkur loyiha Finlyandiya hukumati moliyaviy ko‘magida, milliy hamkorlar bilan birgalikda amalga oshirilayotgan “O‘zbekistonda qonun ustuvorligini va inson huquqlarini himoya qilishni mustahkamlash” nomli BMTTD loyihasi doirasida bajarilmoqda.