Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — Dastlab Bola huquqlari bo‘yicha vakil (Bolalar ombudsmani)ning 2024-yildagi bola huquqlari to‘g‘risidagi qonunchilikka davlat organlari, shu jumladan huquqni muhofaza qiluvchi organlar tomonidan rioya etilishi holati haqidagi ma’ruzasi ko‘rib chiqildi.

Ta’kidlanganidek, “O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Bola huquqlari bo‘yicha vakili (Bolalar ombudsmani) to‘g‘risida”gi qonun bilan Bolalar ombudsmani faoliyatining institutsional asoslari takomillashtirildi. U har yili Oliy Majlis palatalariga bola huquqlari to‘g‘risidagi qonunchilikka davlat organlari, shu jumladan huquqni muhofaza qiluvchi organlar tomonidan rioya etilishi holati haqidagi ma’ruzasini taqdim etishi belgilab qo‘yildi.

Mazkur ma’ruza Bolalar ombudsmanining Oliy Majlis palatalariga taqdim etadigan birinchi ma’ruza bo‘lib, unda mamlakatimizda bola manfaatlarini ta’minlash yuzasidan amalga oshirilgan islohotlar, jumladan, BMTning Bola huquqlari to‘g‘risidagi Konvensiyasi, “Bola huquqlari kafolatlari to‘g‘risida”gi Qonun va boshqa qonunchilik xujjatlarining amalga oshirilishi, davlat organlari shu jumladan huquqni muhofaza qiluvchi organlar tomonidan bola huquqlariga oid xalqaro standartlar va milliy qonunchilikka rioya etish holati bo‘yicha ma’lumotlar aks etgan.

O‘zbekistonda bola huquqlari to‘g‘risidagi qonunchilikka rioya etilishi ustidan Bolalar ombudsmanining parlament nazorati faoliyatidagi asosiy erishilgan natijalari ham o‘rin olgan.

Hisobot yilida Bolalar ombudsmani nomiga O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari, xorijiy davlatlar fuqarolari va ombudsmanlari, fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar, jamoat tashkilotlari va boshqa yuridik shaxslar tomonidandan jami 1 064 ta murojaat kelib tushgan. Bu Bolalar ombudsmani institutiga va uning faoliyati natijadorligiga bo‘lgan ishonch ortganligini bildiradi.

Bola huquqlari bo‘yicha vakil Surayyo Rahmonovaning aytishicha, 2024-yilda Bola huquqlari bo‘yicha vakilning 35 ta shaxsiy qabullari tashkil etilgan bo‘lib, ularda jami jismoniy va yuridik shaxslarning 160 ta murojaati kelib tushgan.

Murojaatlar tahlili va monitoringi asosida davlat organlari tomonidan bola huquqlari va qonuniy manfaatlari buzilishiga yo‘l qo‘yilgani yuzasidan ta’sir hujjatlari orqali munosabat bildirilib, Bolalar ombudsmani tomonidan 9 ta ogohlantirish, 3 ta taqdimnoma, 18 ta xulosa va 6 ta sud hujjati ustidan protest keltirish to‘g‘risida iltimosnoma kiritilgan. Bola huquqlari sohasidagi qonunchilikda mavjud muammolar tahlili negizida davlat organlari va tashkilotlarga 40 ta tahliliy axborot kiritilgan.

Murojaatlarni o‘rganish natijasida aniqlangan bolalarga nisbatan sodir etilgan zo‘ravonlik holatlari yuzasidan 14 ta jinoyat ishi hamda 18 ta ma’muriy ish qo‘zg‘atilgan. Ta’lim muassasalarida bolaga jismoniy zo‘ravonlik qilgani va o‘z kasbiy faoliyatiga sovuqqonlik bilan qaragani uchun 7 nafar pedagog xodim ma’muriy javobgarlikka tortilgan bo‘lsa, 22 nafariga nisbatan intizomiy jazo qo‘llanilgan.

Hisobot davrida bolaga nisbatan qo‘pol muomalada bo‘lganligi uchun huquqni muhofaza qiluvchi organning 3 nafar xodimiga intizomiy jazo chorasi qo‘llanilgan. Bolaning sha’ni va qadr-qimmatini poymol qilganligi sababli 2 nafar fuqaro ma’muriy javobgarlikka tortilgan.

2024-yilda fuqarolarning murojaatlari va bolalarga nisbatan sodir etilgan jinoyatlarga oid sud xabarnomalari asosida Bolalar ombudsmani va uning kotibiyati xodimlari 46 ta fuqarolik, jinoiy va ma’muriy ishlar yuzasidan sudlarda kuzatuvchi sifatida ishtirok etgan.

Deputatlar bolalar manfaatlariga oid barcha masalalarda shikoyatlar (xabarlar) berishning samarali va qulay mexanizmini yaratish maqsadida respublikaning barcha hududlarida faoliyat yuritayotgan voyaga yetmaganlarga ijtimoiy-huquqiy yordam ko‘rsatish markazlari hamda 24-sonli tarbiya koloniyasida Bolalar ombudsmaniga shikoyat va xabar berish yuzasidan “Bolalar ombudsmani qutisi” o‘rnatilganini alohida qayd etdilar.

Shu bilan birga, Bolalar ombudsmaniga “murojaat.gov.uz” platformasi orqali murojaat qilish yo‘lga qo‘yilganiga e’tibor qaratib, bunday aloqa mexanizmlari bola huquqlarini ishonchli va samarali himoya qilinishiga bevosita xizmat qilishini ta’kidlab o‘tdilar.

Deputatlar tomonidan Bolalar ombudsmanining 2024-yildagi faoliyati haqidagi ma’ruzasini ijobiy baholab, uning faoliyatini yanada takomillashtirish, bolalarning yangi tahrirdagi Konstitutsiya va boshqa qonunlarda kafolatlangan huquqlari, erkinliklarini ta’minlash bo‘yicha bir qator taklif va tavsiyalar berildi.

Majlisda siyosiy partiyalar fraksiyalari rahbarlari Ombudsman ma’ruzasi yuzasidan o‘z munosabatlarini bildirib o‘tishdi. Ko‘rib chiqilgan masala yuzasidan tegishli qaror qabul qilindi.