5,9 milliard dollarlik yashil aviatsiya yoqilg‘isi loyihasi – Xorazm uchun global yashil-energiya markazi sifatidagi strategik bosqich

Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — Allied Biofuels FE LLC Uzbekistan bugun Xorazm viloyati hokimiyati bilan yer va suv bo‘yicha muhim kelishuvlarni imzolaganini e’lon qildi. Bu kelishuv Xorazm viloyatining Tuproqqal’a tumanida yashil aviatsiya yoqilg‘isi loyihasini amalga oshirishdagi muhim bosqich hisoblanadi.

Rejalashtirilgan tashabbus 5,9 milliard AQSH dollari miqdorida investitsiyani nazarda tutadi hamda Markaziy Osiyoda nol uglerodli aviatsiya yoqilg‘isini ishlab chiqaruvchi birinchi to‘liq integratsiyalashgan biozavodni yaratadi. Zavod yiliga 382 000 tonna barqaror aviatsiya yoqilg‘isi (SAF), 152 000 tonna elektro-sintetik SAF (e-SAF) va 11 000 tonna qayta tiklanuvchi (“yashil”) dizel ishlab chiqaradi. Loyihani 2 GVt quvvatli PEM elektrolizatorlari qo‘llab-quvvatlaydi. Bu loyiha O‘zbekistonda iqlimga moslashtirilgan aviatsiya yoqilg‘isi ta’minot zanjirini yaratish va Xorazmni barqaror energetika va sanoat innovatsiyalari markazi sifatida mustahkamlash yo‘lidagi birinchi qadamdir.

Kelishuvlar Xivada bo‘lib o‘tgan Xalqaro investitsiya forumida imzolandi. Forumda Xorazm viloyati hokimi Jurabek Rahimov Allied Biofuels boshqaruvi raisi va bosh direktori janob Alfred Benedikt boshchiligidagi delegatsiya bilan uchrashdi. Muzokaralarda “Atrof-muhitga do‘stona aviatsiya yoqilg‘isi ishlab chiqarish” loyihasini yanada rivojlantirish bo‘yicha keyingi qadamlar muhokama qilindi. Yer va suv bo‘yicha kelishuvlar imzolangani loyiha uchun zarur resurslarni to‘liq ta’minladi.

Loyiha O‘zbekistonning 2030 yilga qadar uglerod neytralligiga erishish bo‘yicha milliy iqlim maqsadlariga mos keladi. Katta hajmda nol uglerodli yoqilg‘i ishlab chiqarish transport va sanoatda qazilma yoqilg‘idan foydalanishni kamaytiradi, issiqxona gazlari chiqindilarini qisqartiradi va mamlakatning yashil energetikaga o‘tishini tezlashtiradi.

Ekologik foydalaridan tashqari, bu investitsiya yuzlab malakali ish o‘rinlarini yaratadi va O‘zbekistonning yashil energiya bo‘yicha mintaqaviy markaz sifatidagi mavqeini mustahkamlaydi.

«Bu kelishuv Allied Biofuels va Xorazm uchun tarixiy lahza», – dedi janob Alfred Benedikt. – «Xalqaro tajriba va mahalliy qo‘llab-quvvatlashni uyg‘unlashtirgan holda, biz nafaqat katta hajmda barqaror aviatsiya yoqilg‘isini ishlab chiqaradigan, balki O‘zbekistonga uglerod neytralligiga erishishda yordam beradigan va mintaqada iqtisodiy o‘sishni rag‘batlantiradigan zavodni yaratmoqdamiz».

Xorazm viloyati hokimi Jurabek Rahimov forum doirasida kompaniya vakillariga loyihani amalga oshirish uchun aynan Xorazmni tanlaganlari uchun minnatdorchilik bildirdi. U bu loyiha Xorazmning yashil energiya markazi sifatidagi mavqeini mustahkamlashini, yuzlab ish o‘rinlarini yaratishini va hudud iqtisodiyotining rivojlanishiga katta hissa qo‘shishini ta’kidladi. Shuningdek, u loyiha uchun zarur yer va infratuzilmani ta’minlash masalalarini shaxsan nazoratga olishini ma’lum qildi.

Ishga tushirilgach, mazkur zavod ekologik barqaror sanoatning ilg‘or namunasiga aylanadi hamda ichki va xalqaro bozorlar uchun katta hajmda SAF va e-SAF ishlab chiqaradi. Loyiha mintaqaning iqlimga mas’uliyatli o‘sish, qayta tiklanuvchi energiya innovatsiyalari va iqtisodiy rivojlanishga sodiqligini namoyon etadi.